Lo colòbre (Le K) – Dino Buzzati

17/12/2017

Passí una bona partida de l’annada 2017 a trabalhar sus una traduccion d’un libre en occitan, un biais per ieu de començar de me fretar a la literatura. Ò, aviá desjà escrich (en francés mai que tot), mas quò fasiá longtemps que n’aviá pas charjat la pluma. Una traduccion completa quò era un exercici utile per m’i tornar botar progressivament, en tot me bastir una lenga pròpia (dins tots los sens dau mot) que ieu puescha puei tornar utilizar per de las creacion mai personalas.

Per quela prumiera, getí ma ret sus Dino Buzzati. Perqué Buzzati ? Per çò que quò es un mestre (entre autres) de la novela, un genre que ieu afeccione beucòp e que quò es un autor qu’ai totplen legit quand era collegian, emb grand plaser tant sos temas, son escritura, sa simplicitat aparenta, son umor tanben me parlavan. E mas aviá tanben entau una enchaison per n’apréner mai sus l’italian, ‘na lenga que m’atrasiá mas que ieu aviá pas pogut chausir dins mon percors escolar.

E chausiguí Il colombre, un de sos recuelhs mai coneguts, revirat per Le K en francés. Quò es precisament dins quela diferéncia entre lo titre originau e lo titre francés que demorava mon enveja de revirar l’òbra dins una autra lenga de França, que la rapròche dau sens originau. Lo “colombre” quò es queu mostre marin que sierv de messatgier dau destin dins la prumiera novela que dona son nom au recuelh, una prumiera novela en forma de conte filosofic, e queu “colombre” quò es bien una bèstia de conte ! Buzzati era tròp saberut per pas saber que queu “colombre” que tòrna inventar quò es un ‘limau fantastic dau folclòre europeu (mesma raiç que lo francés “couleuvre”) e que tornam trobar notadament, coma “Colòbre” dins la Font de Vauclusa… o dins la quita Dordonha ! Quò es sus questa proximitat que ieu ai basat ma traduccion, facha donc en occitan dau Peiregòrd, siá ‘na terra de “colòbres”. Perqué donc aver revirat per “Le K” queu recuelh ? Misteri. Mas enfin ieu me sovene de mos cors de francés de 5esma onte, en estudiar la novela, nos disián que de la representar entau per una sola letra capitala quò l’environava de misteri, d’una poténcia ‘captada e quò soslinhava l’aspect simbolic de la novela, en la far semblar au Moby Dick de Melville. Moby Dick de Melville. Un contresens per queu “colombre” sens majusculas, quitament se òc-es, sembla evidentament a la famosa balena blancha !

Me ‘nava pas ‘restar en chamin, e mai se ieu voliá reparar çò que me semblava èsser un tòrt fach a l’òbre originala per una traduccion francesa pauc au corrent dau folclòre, prenguí plaser a revirar la totalitat dau recuelh (dins las 350 paginas tot parier), emb de las belòias coma La leiçon de 1980, Paubre drollichon,Lo chen voide, La tor Eiffel… Buzzati l’i despinta l’Itàlia (e mai que mai Milan, sa vila) de las annadas 60, la modernitat, mas sos temas son intemporaus que non sai : la Mòrt, Dieu, l’Amor, los esmais umans, la Destinada, emb totjorn quela atraccion vers lo priund, una chasuda sens fin, un abasiment permanent dau monde a l’entorn de sos personatges…

Se quò vos interessa je cherche un éditeur ! Lo manuscrit es preste e disponible, espera mas vos !

Vos prepause un extrach en traduccion per vos donar una idea, la prumiera novela dau recuelh, nòstre famós Il colombre/Lo colòbre :